روم و ایران

مطالب این کتاب دربرگیرنده‌ی مناسبات دو امپراتوری جهان باستان یعنی ایران عصر ساسانی و روم است. نویسندگان کتاب تلاش کرده‌اند تا جنبه‌های مختلف این روابط را بررسی کنند. به اعتقاد آن‌ها جایز نیست رویدادهای تاریخی را تا حد برخوردهای نظامی تقلیل دهیم و مدعی شویم که موضوع اصلی بر سر اندکی وضع نظامی یا سیاست خارجی بهتر است. به همین دلیل، کتاب نه تنها مطالبی در زمینه‌ی تماس‌های نزدیک سیاسی بین غرب و شرق دارد بلکه بر ارتباط‌های متعدد دیگر در زمینه‌ی بازرگانی، مرزداری و مذهب نیز تاکید شده است. به اعتقاد آن‌ها، نتیجه‌ی این تماس‌ها، تحکیم روابط بین هر دو قدرت بزرگ در سراسر دوره‌ی متاخر باستان بوده است. کتاب دو قسمت کلی را شامل می‌شود. در قسمت اول مطالبی چون پیشینه‌ی روابط ایران و روم در عصر اشکانیان، سیاست غربی ساسانیان در زمان نخستین پادشاهان این سلسله، گسترش اختلافات در عصر شاپور دوم، تکرار سیاست توسعه‌طلبی ساسانیان در غرب و اوج فروپاشی قدرت ساسانی مطرح شده است. مطالب این بخش با ترتیبی کرونولوژیک و بر اساس رویدادهای هر سده (از سده‌ی سوم تا هفتم میلادی) تقسیم گردیده است. بخش دوم کتاب، با عنوان مستندات، تحلیلی است از مباحث مذکور در بخش اول بر اساس منابع دست اول. این منابع را می‌توان به دو دسته‌ی کلی تقسیم کرد: منابع غربی، یعنی آثاری که از رومی‌ها باقی مانده و منابع بومی که کتیبه‌ها، سکه‌ها، مهرها و سایر داده‌های باستان‌شناختی، حتی برخی منابع دوره‌ی اسلامی، مثل طبری را نیز شامل می‌شود. در ادامه قراردادهای صلح بسته شده میان ساسانیان و رومیان بر اساس منابع دست اول تحلیل و بررسی شده است. از دیگر مطالب کتاب می‌توان به سیاست‌های دو امپراتوری در برابر عرب‌ها، منابع مشترک، سیاست دینی و هم‌چنین تبادل اطلاعات میان شرق و غرب اشاره کرد.