«صمد بهرنگی» نویسنده و فعال اجتماع ایرانی دوم تیر سال 1318 در تبریز به دنیا آمد. او در جوانی تحصیل در رشتهی زبان و ادبیات انگلیسی در دانشگاه تبریز را آغاز کرد و از همان زمان به شعر و ادبیات علاقهی فراوانی داشت. او از همان دوران تدریس در مدارس را آغاز کرد و تا پایان عمرش آموزگار دغدغهمندی بود. او بر زبانهای آذری و ترکی آذربایجانی تسلط داشت و اشعار بزرگانی همچون «مهدی اخوان ثالث»، «فروغ فرخزاد»، «احمد شاملو» و «نیما یوشیج» را ترجمه میکرد. او بسیار برای آموزش کودکان ارزش قائل بود و فرهنگ از جمله دغدغههای اصلیش بود. او در روستاها مختلف از جمله آذرشهر، ممقان، قاضیجهان، گوگان، و آخیجهان در استان آذربایجان شرقی تدریس میکرد و با دوستانش در روزنامهی فکاهی دیواریی به نام «خنده» طنزنویسی را دنبال میکردند.
«صمد بهرنگی» اولین اثرش به نام «عادت» را در سال 1339 منتشر کرد و پس از آن داستان «تلخون» را نوشت. او این داستان را با الهام از یک افسانهی محلی آذربایجانی به زبان آذری نوشت و آن را بانام مستعار «ص قارانقوش» در کتاب هفته منتشر کرد؛ متن فارسی این داستان سال 1340 منتشر شد. «بهرنگی» سال 1342 «الفبای آذری» را نوشت که بهواسطهی «جلال آل احمد» به انجمن پیکار با بیسوادی معرفی شد. این نویسنده علاوه بر نوشتن داستان، مقالات متعددی نیز مینوشت که در روزنامهی «مهد آزادی» منتشر میشد. او این آثارش را بانامهای مستعار «داریوش نواب مرغی»، «چنگیز مرآتی»، «بابک»، «افشین پرویزی» و «باتمیش» به چاپ میرساند.
«صمد بهرنگی» عمر کوتاهی داشت ولی با خلق آثار برجسته و ویژهاش چهرهای ماندگار در ادبیات معاصر فارسی شد. او در 9 شهریور سال 1347 در رود ارس غرق شد. گروهی از نویسندگان و فعالان آن زمان ازجمله «جلال آل احمد» مرگ او را یک حادثهی از پیش تعیین شده دانستند و ساواک را مقصر اصلی اعلام کردند. سال 1394 همزمان با سالگرد چهلمین سال درگذشت این نویسندهی شاخص نمایشگاهی با عنوان «چند روایت از یک انسان که با امواج ارس به دریا پیوست» در تهران برگزار شد؛ طی این برنامه حدود ده مجسمه از «صمد بهرنگی» به نمایش گذاشته شد. در این نمایشگاه مجموعهای از طرح جلدهای آثار این نویسنده، پوسترها و نامههای زندگی او نیز وجود داشت.