موسولینی و فاشیسم

در این کتاب، مولف کوشیده است به پرسش‌هایی از این قبیل پاسخ دهد: فاشیسم چه بود؟ چگونه و چرا نمایان شد و قدرت را در ایتالیا قبضه کرد؟ آن قدرت چگونه اعمال شد و چه پیامدهایی داشت؟ چه شد رژیم به ظاهر آهنین و شکست ناپذیر او در ورطه سقوط افتاد و نابود شد؟ نویسنده کتاب که استاد تاریخ نوین در دانشگاه لانگاستر انگلستان است معتقد است: فاشیسم، یک جنبش اصیل یک طبقه متوسط در حال ظهور پس از جنگ جهانی اول بود که از ضعف لیبرال‌ها در امر حکومت و پیامدهای اقتصادی آن به ستوه آمده بود. سرمایه‌داران ایتالیایی نیز دست یاری به سوی آن جنبش دراز کردند و در به قدرت رسیدن آن نقش موثری ایفا کردند. شاید به این دلیل که سوسیالیسم ستیزی و سیاست‌های اقتصادی فاشیسم و ناسیونالیسم افراطی فاشیسم منافع آنان را تامین می‌کرد. آنچه باعث سقوط رژیم موسولینی شد، تصمیم عاطفی و شخصی موسولینی برای شرکت در جنگ در کنار آلمان نازی بود. نویسنده ضمن این که فاشیسم را به عنوان یک ایدئولوژی شیطانی محکوم می‌کند، ولی از بیان این واقعیت ابایی ندارد که ایتالیای عصر فاشیسم شاهد بازسازی اقتصادی و ثبات اجتماعی ـ سیاسی نسبی بود. کتاب با گاهشمار وقایع ایتالیا در دوره فاشیسم آغاز می‌شود سپس مباحث کتاب در 9 فصل با این عناوین تدوین می‌گردد: 1ـ مدخل، 2ـ پیش زمینه: ایتالیای لیبرال در سال‌های 1861ـ 1915، 3ـ کانون پرورش فاشیسم، 4ـ تسخیر قدرت در سال‌های 1919ـ 1925، 5ـ دیکتاتوری موسولینی، 6ـ ایتالیا در دوران فاشیسم، 7ـ دیپلماسی و امپریالیسم در سال‌های 1922ـ 1936، 8ـ انحطاط و سقوط فاشیسم در سال‌های 1936ـ 1945، 9ـ تفسیری بر فاشیسم ایتالیا (شامل این مباحث: فاشیسم به عنوان نشانه انحطاط اخلاقی؛ فاشیسم به عنوان یک محصول جامعه توده‌ای؛ فاشیسم به عنوان کارگزار کاپیتالیسم؛ فاشیسم به عنوان نوعی توتالیتاریسم؛ فاشیسم به عنوان یک عامل نوسازی؛ فاشیسم به عنوان قیام یک طبقه متوسط در حال پیدایش). در پیوست "آیین فاشیسم به قلم موسولینی"سپس منابع، نمایه و عکس‌هایی از موسولینی و جریان فاشیسم ایتالیا به چاپ رسیده است. گفتنی است، بنیتو موسولینی ( 1883ـ 1945) در ابتدا یک سوسیالیست سرسخت بود که سرانجام به فاشیسم روی آورد و حزب فاشیست را تاسیس کرد. وی که نخست وزیر و دیکتاتور ایتالیا بود، از سیاست توسعه ارضی آلمان پیروی و با آن کشور همکاری کرد که سرانجام به شرکت ایتالیا در جنگ جهانی دوم منجر شد. عقاید موسولینی (فاشیسم) بر این اندیشه‌ها استوار بود: جنگ‌گرایی در راستای اقتدار دولت فاشیست، مخالفت ایدئولوژیکی با مارکسیسم، سوسیالیسم و لیبرالیسم.