حکایت کاکتوس

نگاه به انسان در تئوری انتخاب نگاهی از درون به برون است. این نگاه شالوده اصلی روش ویلیام گلاسر در بررسی زندگی انسان را شکل می‌دهد. به باور گلاسر اگر طرز فکر ما درباره شرایط به صورت درون به برون باشد، باورهای‌مان نیز باور کنترل درونی خواهد بود. به بیان ساده‌تر از دید نظریه تئوری انتخاب ما فقط بر درون خودمان کنترل داریم نه بر شرایط بیرونی. یعنی ما میتوانیم تا حدود بسیار افکار و احساسات‌ما را کنترل کنیم اما هرگز نمی‌توانیم افکار و احساسات دیگران را تحت کنترل بگیریم. پس اولین حقیقت در تئوری انتخاب این است که می‌توانیم رفتار خودمان را کنترل کنیم. دومین حقیقت در تئوری انتخاب این است که ما قربانی شرایط گذشته یا احساسات خود نیستیم. ناتوانی ما از آنجا ناشی می‌شود که ما زمان، انرژی و سرمایه بسیاری را برای کنترل بیرونی هدر می‌دهیم. سومین حقیقت در نظریه تئوری انتخاب این است که کیفیت روابط ماست که کیفیت زندگی‌مان را می‌سازد. اگر علی‌رغم این‌که هیچ اتفاق ترسناکی در زندگی‌تان نیفتاده اما همیشه طوری زندگی می‌کنید انگار کشتی‌هایتان غرق شده‌اند، احتمالا بزرگترین مشکل شما چیزی نیست جز عدم توانایی برقراری ارتباط با خودتان و دیگران. در نهایت می‌توان گفت تمام افکار، اعمال و احساسات ما از درون‌مان سرچشمه می‌گیرد. بدیهی‌ست که پذیرش این مسائل چندان ساده نیست و با الگوهای معمول و رفتارهای عادتی ما تضاد دارد. در نتیجه به اراده و توجه زیادی برای تغییر این عادت‌های نیاز داریم. در نظریه انتخاب همه ما پنج نیاز اساسی داریم. البته شدت هرکدام از این نیازها بر اساس خصوصیات فردی و شرایط محیطی افراد تفاوت می‌کند. این پنج نیاز اساسی عبارت‌اند از نیاز به بقا و زنده‌ماندن، نیاز به عشق و احساس تعلق، نیاز به قدرت، رشد و احساس ارزشمندی، نیاز به آزادی و نیاز به تفریح و سرگرمی. در واقع تمام زندگی ما تلاشی‌ست برای ارضای این پنج نیاز اصلی. همانطور که اشاره شد ما به اشتباه برای برطرف ساختن این نیازها به جای کنترل بر درون تلاش داریم بر بیرون کنترل داشته باشیم و بیشتر مشکلات ما از همین‌جا ناشی می‌شود. در کتاب حکایت کاکتوس دکتر علی صاحبی در هر بخش ابتدا به توضیح این نیازها و تاثیرش بر زندگی ما می‌پردازد و اثرش بر مشکلاتی چون افسردگی، اضطراب، خشم و حسادت را بر زندگی ما بررسی می‌کند. پس از آن در هر قسمت به ارائه‌ی تمرین‌ها و راه‌کارهایی پرداخته می‌شود که به خواننده‌ی کتاب کمک می‌کند بار این مشکلات را بر زندگی خود کاهش دهد. اما حکایت کاکتوس به همین‌جا تمام نمی‌شود. آنچه در نهایت نصیب خواننده‌ی این کتاب خواهد شد، دیدی کالا نو نسبت به خویشتن و زندگی به تمام معنای آن است.