موضوع کتاب حاضر، نقد و تفسیر عقل و عقل گرایی و تحلیل جایگاه عقل در شکل گیری بعضی دیدگاه هاست. این دفتر تأملاتی است در خصوص توانایی ها و ناتوانی های عقل و اینکه دستگاه ادراکی انسان در فهم مقولات مختلف (خدا، دین، جهان، تاریخ و...) تا کجا توان رفتن دارد و در کجا متوقف می شود. مندرجات این کتاب بر اهمیت مسئلة «تمیز» و «تعیین مرز» میان عقل گرایی و ناعقل گرایی پافشاری می کند. این نوشته از چهار گفتار و یک مصاحبه فراهم آمده است. محورهای موضوعی مباحث، تحلیل و بررسی دین شناسی عقل، ارائه دلایل ناتوانی عقل در فهم و ادراک بعضی مباحث، تعیین معیارهای توانایی ها و اختیارات ادراکی عقل است.