فرهنگ ایران زمین بیش از هر چیز در ادبیات فارسی نمودار شده است. آنچه بیدرنگ از بسیاری متون به دست میآید این است که فرهنگ ایران در طی روزگار پیش از یک سده اخیر آکنده از مضامین عرفان و تصوف بوده است. میدانیم که اهل همه پیشهها، دستکم تا پیش از نیمه دوره صفویه، به واسطه حلقههای اخوت و فتوت پیوندی با تعالیم تصوف داشتهاند در این حلقهها، اصول اخلاق حرفه و سلوک را با مبانی تصوف به محترف میآموختند آموزشی عمیق اما بیدفتر و سواد و حرف. از میان آن همه حلقههای فتوت، لابد شماری هم به معماران و بنایان و همکارانشان اختصاص داشته است…