نویسنده در کتاب حاضر با تحلیل مفهوم رایج و متداول فلسفۀ تطبیقی راهی به وصف و بیان تاریخی آن گشوده است. در واقع فلسفۀ تطبیقی به تحقیق دربارۀ اختلاف و اتفاقنظر میان فیلسوفان میپردازد. نویسنده در این مسیر برخی از آرای مشابه «اسپینوزا» و «اشاعره» را ارائه کرده و فارابی و ابنسینا را با ارسطو، و ملاصدرا را با «لایب نیتس» و «هوسرل» قیاس نموده است. در این بخش سیر فلسفه در عالم اسلامی و به صورت ویژه در کشور ایران مطالعه و رابطۀ آن (فلسفۀ اسلامی) با «فئومنولوژی» تبیین گردیده است. همچنین مسئلۀ تبادل فرهنگی که برای نخستین بار در اندیشۀ فارابی ظاهر شده، بررسی و فلسفۀ «ابن رشد» به عنوان زمینهساز رنسانس و معلم مدرنیزاسیون مغرب اسلامی تحلیل گردیده است. در پایان نیز به منظور آشنایی ایرانیان با فلسفۀ جدید به معرفی کتاب فلسفۀ اولی یا «ما بعدالطبیعه» نوشتۀ «ابوالحسن شعرانی تهرانی» پرداخته شده است.