نظم گفتار (درس افتتاحی در کلژ دوفرانس)

نوشتار حاضر متن سخنرانی "میشل فوکو" استاد فلسفه در فرانسه است در "کارتیه لاتن" در پاریس که روز 2 دسامبر 1970 ایراد گردیده است. به تصریح مترجم: "این کتاب به روشنی نشان می دهد که مبحث فوکو در زمینه ی دیکسور (گفتمان) فقط بحثی است در زمینه ی زبان، سخن و گفتار به معنای موجود کلمه برای نشان دادن کارکرد شکل دهنده، قالب ساز و تقسیم آفرین گفتار، به عنوان یکی از زمینه های بروز تحقق پدیده ای است جدید و بی سابقه و نه کارکرد تقسیم آفرین و قالب دهنده ی قدرت در این زمینه امری است که تازگی داشته باشد؛ زبان و گفتار و کارکرد تقسیم آفرین و قالب دهنده آن ها بر خلاف تصور بعضی از ما، حاصل کوشش عظیم ذهن اروپایی در 150 سال اخیر نیست و از آمیزش دستاوردهای فلسفه ی تاریخ، جامعه شناسی، روان شناسی و زبان شناسی در ذهن چند تن از درخشان ترین فیلسوفان و خبرگان علوم انسانی مدرن هم برنخاسته است بلکه به عقیده "فوکو" در همین کتاب، سرآغاز این مسائل به دو هزار و چهار صد سال پیش یعنی به زمان افلاطون باز می گردد. آن چه تازگی دارد نفس زبان یا پدیده ی گفتار نیست که ما ناگزیر باشیم واژه تازه ای برای آن بسازیم؛ کشف این مساله است که زبان و گفتار حامل نظمی اجتماعی است که خود را بر گوینده تحمیل می کند، نظمی همانند نظم موجود در دیگر زمینه ها (علوم، اقتصاد و...) که حاصل کارکرد اجتماعی قدرت است.