سایه به سایه رضاشاه

یکی از مهم ترین راه های اطلاع از وضعیت اجتماعی و سیاسی کشور، رجوع به خاطرات رجال مهم سیاسی آن دوره است. مردان سیاست که نقش های اساسی در اداره ی ارکان مختلف کشور داشته اند، بی شک می توانند اطلاعاتی را از عملکرد خود و اطرافیانشان ثبت کنند که از دید مردم عادی و حتی تاریخ نگاران هم پوشیده باقی مانده است؛ چرا که این افراد به لایه های سری دولت و تصمیماتی که شاید هیچ گاه علنی نشود، دسترسی دارند. اما اکثر این دولتمردان خواه به دلیل مشغله ی زیاد کاری و خواه به دلیل عافیت طلبی سیاسی، دست به چنین اقدامی نزده اند و تنها عده ی معدودی هستند که با ثبت روزنگار و زندگی نامه، این اطلاعات را با نسل های بعد از خود به اشتراک گذاشته اند.
یکی از این افراد، سید محمد سجادی است که پس از کنار رفتن مجید آهی، وزیر وقت راه در دوران پهلوی اول، در مقام سرپرست و کفیل این وزارت خانه آغاز به کار کرد. وی که از عقبه ی خانوادگی مشهوری برخوردار بود و تحصیلات خود را در مقطع دکترای حقوق به اتمام رسانده بود، به مدت چندین سال در این منصب باقی مانده و خاطرات جالب توجهی را از عملکرد خود و هم چنین تعاملات با شاه وقت، رضاشاه پهلوی ثبت نموده است.
خسرو معتضد، تاریخ نگار معاصر که عملکرد این پادشاه را در آثار مختلفی تحت بررسی قرار داده است، این بار در کتاب سایه به سایه رضاشاه؛ تاریخ راه آهن سراسری ایران، نکات دلچسب و خواندنی از اقدامات و خلقیات وی را با تکیه بر خاطرات محمد سجادی که در آخرین سال های سلطنت او در مقام وزارت راه خدمت کرده و با او ارتباط داشت، جمع آوری و تدوین نموده است.