کتاب «کوروش بزرگ؛ بنیانگذار دولت هخامنشی» نوشته عباس خلیلی اثری کامل درباره زندگی، زمانه و کارهای این پادشاه نیمهاساطیری و بزرگ امپراتوری هخامنشی است. فرمانروایی باستانی که هنوز هم در ایران و جهان از او با احترام یاد میشود، اولین مدافع حقوق بشر شناخته میشود، پیرامونش چالشها و سوالاتی وجود دارد و مورخان، باستانشناسان، سیاستمدارن و حتی عادیترین مردم میتوانند ساعتها درباره او بحث و گفتوگو کنند. در بخشی از کتاب درباره فتح بابل و نجات یهودیان به دست کوروش کبیر میخوانید: «کوروش بود که ملت یهود را از منجلاب ننگ و عذاب بابل نجات داد. بدترین کیفری که به ملت سومر و اکد داد رها کردن بندگان آنها که قوم مظلوم یهود بود. او خود کسی را اسیر نکرد بلکه اسیر دیگران را آزاد نمود ما هرچه راجع به شهر بابل و قوم آن بنویسیم کم نوشتهایم ولی ناگزیر همین تاریخ را که امروز شاغل افکار جهانیان است و در هر کشوری به هر زبانی و میان هر مردمی تاریخ بابل منتشر و عجایب آن خصوصآ فسق مقدس و آزادی زنان شرح داده شده و بالاخره میان تمام شروح و تفاصیل و داستانها و افسانهها یک وجود مقدس بلکه اقدس نمایان میشود که همهچیز را تحتالشعاع خود میگذارد و او کوروش بزرگ شاهنشاه ایران و بنیادگذار شاهنشاهی این سامان آن هم در بزرگترین مرکز تمدن جهان و بر سریر خدایان به تفاوت این که خداوندگاران بت و سنگین و مخلوق و مصنوع بشر بودند و او مربی بشر و رهنمای نوع انسان و نماینده رحمت یزدان بود. او از آن خدایان فریبنده بیزبان بدان تخت احقّ و اولی بود. عدالت از او و برای او و به نام او بکار رفت.»