درخت انجیر معابد

در درخت انجیر معابد محمود از عوامل و عناصری سود برده است که نیاز به جرات خاصی دارد. به عبارت دیگر می‌توان گفت اگر نویسنده به قدرت و تسلط خود اطمینان نداشت شاید از ترس سقوط، به این عناصر که در رمان ایرانی تازگی دارد نزدیک نمی‌شد. رمان از نظر ساختار، ظرفیت تازه از رئالیسم است که با سوررئالیسم پیوند خورده است. می‌توان گفت که جانمایۀ رمان از نظر موضوع در رمان فارسی تازگی دارد. در پیرامون درخت، در دل یک شهر سنتی به تدریج شهرکی شکل می‌گیرد که از نظر اندیشه با شهرنشینی اختلاف پیدا می‌کند و همین موجب تنش‌ها، درگیری‌های فیزیکی و فکری می‌گردد. این درگیری‌ها، پایانی محتوم دارد که به هر کیفیت بر اساس حوادث باید انتظارش را داشت. این مختصر در مورد یک رمان حجیم حتی نمی‌تواند اشاره‌ای کوتاه باشد. پس باید این رمان را خواند و قضاوت کرد.