اوایل قرن هفتم میلادی که پیامبر اسلام رسالتش را در عربستان آغاز کرد، سراسرِ دنیای پیرامون دریای مدیترانه همچنان بخشی از جهان مسیحیت بود. تقریباً تمامیِ ساکنان سواحل اروپایی، آسیایی و آفریقایی آن پیرو مذاهب مختلفی از دین مسیح بودند. از دیگر ادیان جهان یونانی ـ رومی، تنها دین یهود و آیین مانی دوام آورده بودند و در این سرزمین ها پیروان و هوادارانی داشتند که در اقلیت بودند. در کرانۀ شرقی مدیترانه، امپراتوری روم شرقی، که اهل فن از آن با نام امپراتوری بیزانس یاد می کنند، همچنان در راه شکوفایی بود و از پایتختش قسطنطنیه بر سوریه، فلسطین، مصر و بخشی از شمال آفریقا و آسیای صغیر و جنوب شرقی اروپا فرمان می راند. مسلمانان همسایگان نزدیک اروپایی ها بودند و در حوزۀ مدیترانه، و بسیار چیزهای دیگر، با هم شریک بودند ــ یا می توان گفت آن ها را با هم تقسیم کرده بودند. بیشتر ِ سرزمین های قدیمی تر اسلامی زمانی دراز بخشی از امپراتوری روم بودند و مانند اروپا میراث پیشینۀ یونانی ــ رومی و یهودی ـ مسیحی، و نیز میراث عهد باستان، را می شناختند.