داستان تاریخی حاضر توصیفی است از بخش پایانی زندگی و مبارزات "دکتر حشمت" در نهضت جنگل که با وصف پارهای از ویژگیهای بومی مردم گیلان درآمیخته است . دکتر حشمت پس از دستگیری به اعدام محکوم میشود .او در دمدمههای پایانی زندگی به این نتیجه میرسد که به جای مبارزه تشکیلاتی و گروهی، میبایست مبارزه را در میان مردم رواج میداد .در کتاب به دغدغههایی از این دست نیز اشاره شده است .