امروزه در دنیا، مطالعات جغرافیایی و پژوهشهای محیط زیستی یکی از پرطرفدارترین و مهمترین حوزههای مورد توجه در دانشگاهها و مراکز آموزشی است، کشورهای دنیا دانستهاند هرگونه برنامهریزی در زمینه اقتصاد و توسعه نیازمند شناخت بسترهای مناسب و آکاهی از چند و چون ویژگیهای اقلیمی است. بنا براین اینگونه مطالعات نه تنها بسترساز آگاهیهای عموم مردمان نسبت به محیط زندگی خودشان است، بلکه مبنای دانستههای لازم برای آموزش به نسل جوان و تصمیمگیریهای فرهنگی ـ اجتماعی و اقتصادی ـ سیاسی مسئولان و کارشناسان هر کشوری است. جغرافیا از مهمترین علوم بشری و علمی جامع است و از جغرافیای طبیعی که ساختار سرزمین ما را تشریح میکند تا جغرافیای جمعیتی، اقتصادی و سیاسی را در پوشش خود دارد و از این جهت، سیاستمداران حتما باید جغرافیا بدانند.
مجموعۀ 5 جلدی «جغرافیای جامع ایران» را میتوان نخستین تلاش چند سالۀ استادان و پژوهشگران و بستری برای تحقق یک «کار جمعی علمی» در راستای شناخت همه جانبه و معرفی جغرافیای سرزمین ایران به شمار آورد. آنطور که خود مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی هم اعلام کرده این بسترسازی و تهیه و انتشار «جغرافیای جامع ایران» با اهدافی چون شناخت همه جانبۀ کشور، شامل خصوصیات محیطی ـ اکولوژیک و نیز ویژگیهای اجتماعی ـ اقتصادی و سیاسی سرزمین و همچنین ارائۀ مرجعی علمی و مستند برای استفادۀ همه مردم، بهویژه نخبگان و تحصیلکردگان، کارشناسان، مدیران و تصمیمسازان کشور بهمنظور شناخت بهتر خصوصیات سرزمین بوده است. در تدوین این مجموعه، تلاش شده است، مباحث مختلف، ضمن برخورداری از استقلال موضوعی، به نحوی پیوسته و مرتبط و به دنبال هم تنظیم و تدوین شود، الزاما به سبب حجم مطالب، در مجلدات مختلف منتشر شده است.