کتاب حاضر مجموعه ای از مقالاتی است که هریک از آنها رهیافتی در نقد ادبی مدرن یا مفاهیمی از نظریه های ادبی جدید را تبیین می کند و یا در نقدی عملی بر یک اثر ادبی به کار می برد. از جمله اهداف مؤلف، تأکید گذاشتن بر ماهیت نظام مند نقد و اتکاء آن به نظریه است. در نقدهای ارائه شده در این کتاب، هم از رهیافت فرمالیستی برای قرائت متون ادبی بهره گرفته شده است و هم از رهیافت های روانکاوانه و فمینیستی و غیره، با این امید که پیکره بندی کتاب بتواند ماهیت دموکراتیک نقد ادبی-که از تکثرگرایی و چندصدایی بودن آن ناشی می شود-به وجهی تا حد ممکن شایسته نشان دهد.
فرمالیسم، نقد روانکاوانه، پسامدرنیسم، فمینیسم، مطالعات فرهنگی، و تئاتر معناباختگی از جمله ی مباحث کتاب حاضر هستند. برخی از آثاری که در این کتاب نقد شده اند، عبارت اند از: رمان های جزیره ی سرگردانی و ساربان سرگردان اثر سیمین دانشور، داستان کوتاه «بچه ی مردم» اثر جلال آل احمد، شعر «دریا» سروده ی شفیعی کدکنی، فیلم سلام سینما، اشعاری از سهراب سپهری و آثاری از برخی داستان نویسان و شاعران و نمایشنامه نگاران غیر ایرانی. در ویراست دوم، علاوه بر افزودن پنج مقاله ی جدید به کتاب، کلیه ی مقالات ویراست اول مورد بازنگری قرار گرفته و مطالب جدیدی به آن ها اضافه شده است.