نور جهان : ملکه ایرانی امپراتوری هند و دوران پرماجرای سلطنت جهانگیر

هند از قدیم‌الایام مأمن ادیبان و شاعران و دانشمندان ایرانی بود که در دوران‌های بلا و سختی از چنگ اشغال‌گران خون‌خوار یا شاهان خودکامه می‌گریختند و به آن کشور پناه می‌بردند. از همین طریق بود که زبان و ادب فارسی به شبه‌قاره نفوذ کرد و برای مدت‌های طولانی زبان رسمی آن‌جا شد. همة ایرانی‌ها تاج‌محل را می‌شناسند و به این‌که آن جواهر زیبا و فریبندة معماری محصول ذوق و صنعت معماری ایران است و به یاد ملکه‌های ایرانی‌تبار ساخته شده است، به خود می‌بالند. اما شاید بعضی از ایرانی‌ها ندانند که نه تاج‌محل اولین بنای یادبود ساختة ذوق و معماری ایرانی‌ها در هند بود، و نه ممتازمحل مدفن همسر محبوب شاه‌جهان نخستین شاه‌بانوی ایرانی‌تباری بود که بر قلب امپراتور حکم می‌راند. آن بنای فاخر که یکی از زیباترین و عالی‌ترین نمونه‌های معماری ایرانی - اسلامی است به یاد او ساخته شد و آرامگاه ابدی زوج امپراتوری گردید. قبل از شاه‌جهان و ممتازمحل، امپراتور جهانگیر، پدر شاه‌جهان، و نورجهان همسر محبوب امپراتور سرگذشتی همانند داشتند. عشق و دلدادگی آن‌ها زبانزد همگان بود. در همین راستا، به روابط ایران و هند در سلطنت شاه‌عباس در زمانة اوج شکوفایی ایران در عهد صفویه اشاره می‌شود و مکاتبات جهانگیر و شاه عباس، که به راستی نمونه‌ای برجسته از نامه‌نگاری‌های ظریف دیپلماتیک در تاریخ دیپلماسی محسوب می‌شود، به نظر خوانندگان می‌سد.