نخستین جلوه های تمدن هنگامی رخ نمود که بشر در گوشه ای از جهان توانست بیش از نیاز خود تولید کند. یعنی به جای آن که برای ادامه حیات اسیر زمین و شکار باشد زمین و جانداران را اسیر خود کرد و دستاوردش از انواع محصولات حیوانی و گیاهی از نیازهای کوتاه مدت و میان مدتش فراتر رفت و...