اختراع قوم یهود

شاید کتاب‌هایی که آمیزه‌ای از اشتیاق و دانش هستند تغییری در اوضاع سیاسی پدید نیاورند، اما اگر رسم دنیا چنین بود، این کتاب نقطۀ عطفی در این رهگذر به شمار می‌آمد. اریک هابسبام ـ آبزرور این کتاب تلاشی است کاملاً مستند و متکی به منابع برای واکاوی واقعیتی که پشت تبلیغات صهیونیستی دربارۀ انگارۀ «ملت یهود» نهفته است. بازنگری فرهنگ یهود به‌منزلۀ فرهنگی دینی (واقعیتی که شلومو سند آن را استادانه به تصویر می‌کشد) پاسخی است به سؤالاتی که دهه‌هاست بدون پاسخ مانده‌اند. این کتاب، چنانچه بدون پیش‌داوری و سوگیری خوانده شود، درواقع ترمیم آن خدشه‌ای‌ست که سال‌هاست فرهنگ یهود را نه فرهنگی دینی که فرهنگی قومی جا می‌زند؛ نه کمتر نه بیشتر. تلاش برای عادی‌سازی این واقعیت (یهودیت به‌منزلۀ دین و نه فرهنگ قومی) که با گروه‌گرایی پوچ یهودی در تضاد است در عمل موهبتی است برای مردم یهود؛ این‌که بتوانند بر مبنای این تجدید نظر هستی‌شناسانه سیاستی مداراگرانه‌تر اتخاذ و از دین‌سالاری وحشت و تحریف به دموکراسی مدرن گذار کنند.