موضوع کتاب حاضر، بیان سفر دوم از اسفار عقلی اربعه است. این کتاب، ترجمه بخشی از «الحکمة التعالیه فی الاسفار الاربعه» اثر ملاصدراست که به شرح سفر دوم از چهار سفر فیلسوف؛ یعنی از حق به حق اختصاص دارد. مباحث مورد توجه در این نوشتار عبارت اند از: مقوله کم و کیف؛ مقولات عرضی؛ احکام جواهر؛ تجوهر اجسام طبیعی؛ حال هیولا؛ هیولا و صورت؛ طبایع خاص اجسام؛ وجود اجسام طبیعی و علم جواهر.