نسبت میان فلسفه و دین ، محکم و متشابه ، حدوث و قدم ، تآویل و تفسیر و... از مسائلی است که قرن ها سخنان مختلف فیلسوفان و متکلمان را برانگیخته و نزاع های فکری مفصلی را به بار آورده است. فرقه های مختلف مسلمان ، هریک با دیدگاه های متفاوت در این مسائل غور کردند و هرکدام به زعم خود،سعی در پیراستن دامان شریعت از جهل جاهلان و طعن طاعنان داشتند.