بلوچستان در سفرنامه‌های خانواده

بلوچستان به دلیل اتصال دریایی و زمینی‌اش به اقیانوس و شبه‌قاره‌ی هند، به خاصه از دوران استعمار هندوستان به دست ارتش بریتانیا و تشکیل کمپانی هند شرقی، یکی از مناطق پرمنازعه‌ و پر رفت‌وآمد ایران بوده‌است. تجار، مورخین، سیاحان، افسران و جاسوسان بسیاری طی قرن‌ها از کشورهای مختلف اروپایی به این منطقه آمده و مشاهدات‌شان را ثبت و ضبط کرده‌اند. یکی از مشهورترین آن‌ها «سرپرسی مولزورث سایکس» نویسنده، مورخ، جغرافی‌دان، جاسوس و ژنرال انگلیسی بود که از اواخر قرن نوزدهم تا اواسط قرن بیستم در مناطق شرقی و جنوبی ایران حضور مستمر داشت و چندین کتاب و مقاله نوشت که یکی از مهم‌ترین‌های آن‌ها تاریخ ایران در دو جلد بود که هم‌چنان یکی از معتبرترین کتاب‌ها درباره‌ی تاریخ ایران است. سایکس و خانواده‌اش در دوران حضورشان در بلوچستان، مجموعه‌ی بی‌نظیری از مشاهدات‌شان را به شکل سفرنامه نوشته‌اند که یکی از مهم‌ترین اسناد تاریخی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی درباره‌ی این منطقه‌ی ایران در سال‌های پایانی قرن نوزدهم تا جنگ جهانی اول و پس از آن است. کتاب «بلوچستان در سفرنامه‌های خانواده‌ی سایکس» نوشته‌ی سرپرسی سایکس و همسرش الا سایکس، سندی زنده و پویاست برای تجزیه و تحلیل شرایط زیستی و اجتماعی بلوچستان در آن دوران و بررسی ریشه‌های بسیاری از مسائلی که همین امروز در این مناطق وجود دارند. ژنرال سایکس با وجود اینکه نامش با سرکردگی سرکوب قیام مردم جنوب گره خورده، اما در مقام یک دانشمند و پژوهشگر خدمات بسیاری انجام داده و امروز از کتاب بلوچستان در سفرنامه‌های خانواده‌ سایکس می‌توان در مقام یکی از معتبرترین اسناد تاریخ ایران استفاده‌های بهینه‌ای کرد.