کتاب طنز 4

در زبان متعارف و ادبیات فارسی واژگانی که وجه مشترک همۀ آنها عنصر خنده و شوخ‌طبعی است و همگی به طنزپردازی نظر دارند، عبارت‌اند از: طنز، طنازی، شوخ‌طبعی، مزاح، هزل، هجو، مطایبه، کنایه، طعنه، نقیضه، جوک، لطیفه، فارس، فکاهه و استحضرا، افسون کردن، بذله، مسخرگی، سخریه، شوخی، تماشا، تقلید، مسرت، مضحک، لاغ، لوده، گواژه، دلقک و ترکیبات ـ خنده و لبخند، گلخند، ریشخند، زهرخند و نیش‌خند. با رونق گرفتن کار مقلدان در عهد زندیه، تقلیدها با دو هدف به «وسیله‌ای برای فراهم ساختن شادی و طرب» و «آینه‌ای برای بازتاباندن و معرفی اعمال قبیح و مفاسد اجتماعی» به شاخه‌های مختلفی چون: صندوق کابلی، کچلک‌بازی، بقال‌بازی و تخت‌حوضی (روحوضی) تقسیم شد. چهارمین مجلد از مجموعۀ «کتاب طنز» حاوی مقالاتی در این حوزه تحت این عناوین است: «آسیب‌شناسی واژگان طنز/ ابوالفضل حری»، «ساختار و ماهیت نمایش‌های شادی‌آور ایرانی/ محمدباقر انصاری»، «شهرزاد طناز، نگاهی به انواع طنز و کارکردهای آن در بعضی از داستان‌های هزار و یک شب/ محمدعلی علوی»، «طنز در نشریات دانشجویی/ رویا صدر»، «اعدام ادبیات با شلیک طنز؛ نگاهی به طنز در آثار کورت ونه‌گات/ محسن حکیم‌معانی»، «اجرت/ پرسیوال اورت»، «از آن پس شادمان زیستن تا ابد؛ دریدا، فلسفه و امر کمیک/ رابرت اس. گال»، «طنز معلول بدبینی است/ گفت‌وگو با کیومرث منشی‌زاده» و «تاریخ تاریخ یا جغرافیای تاریخ/ کیومرث منشی‌زاده».