زبان، ذهن و معنا، اثری فلسفی پژوهشی است در شناسایی مراحل شکلگیری ذهن، حاصل شدن شعور در جریان شناخت و جاری شدن مفهوم در شکلگیری زبان که به خواندن و گفتن میانجامد. اسماعیل یوردشاهیان شاعر، نویسنده و پژوهشگر معاصر که از او کتابها و مقالات زیادی در عرصۀ جهانی در زمینۀ شعور و رمان و پژوهشهای فلسفی، جامعهشناختی و زبان منتشر شده، در این اثر فلسفی و پژوهشی علاوه بر بحث در مبانی شکلگیری زبان به تحلیل و تعریف هنر و چیستی شعر و رمان و مرگ متن در مبحث زیباشناسی پرداخته است.