ایتالیایی‌ها و عکاسی در ایران

با توجه به عکس‌ها و اسناد باقیمانده از دوران قاجار، از میان اروپائیانی که در سال‌های نخست رواج عکاسی در ایران، حضور و تاثیر قابل توجهی داشته‌اند، ایتالیایی‌ها که بیشتر در مشاغل نظامی و تدریس فنون آن در دارالفنون فعالیت می‌کردند، از برخی نظرها شایستۀ بررسی و جایگاه ویژه‌ای است. این موضوع، تا وقتی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که بدانیم برخی از فعالیت‌های مربوط به عکاسی که این معلمان و افسران نظامی انجام داده‌اند به عنوان نخستین حرکت‌ها در تاریخ عکاسی ایران شناخته شده و نام و شرح برخی از کارهای این پیشروان، در منابع نوشتاری رسمی و غیررسمی مربوط به دوران ناصرالدین شاه نیز نوشته شده است. دلیل اصلی حضور ایتالیایی‌ها در ایران نیز برخاسته از اندیشۀ دقیق و مصلحت‌اندیشانۀ امیرکبیر بود. در این کتاب نگارنده فعالیت‌های مربوط به عکاسی ایتالیایی‌ها در ایران، در فاصلۀ زمانی سال‌های 1862-1853 م/ 1279-1270 ق را بر اساس منابع نوشتاری و اسناد و آلبوم‌های باقیمانده از دوران قاجار، به ویژه آلبوم خانۀ سلطنتی کاخ گلستان در تهران که بزرگ‌ترین مجموعه عکس‌های مربوط به زندگی در ایران قرن نوزدهم را در خود جای داده است، بررسی کرده و طی آن چهار عکاس ایتالیایی را معرفی می‌کند که عبارت‌اند از: فوکه‌تی، لوییجی پشه، آنتونیو جیالنوزی، و لوییجی مونتابونه. ترتیب معرفی این افراد بر پایۀ سابقۀ شروع کار آنان در زمینۀ عکاسی در ایران است. مقاله‌ای از نگارنده به زبان انگلیسی در زمینۀ معرفی چهار عکاس ایتالیایی و شرح فعالیت‌های آنها پایان‌بخش کتاب است.