میان دو آتش

یوری لوادا در زمستان ۱۹۸۷ فرصتی غیرمنتظره و وسوسه‌‏انگیز به چنگ آورد. لوادای ۵۷‏ساله، با سیمایی مهربان و مویی سفیدکرده، جامعه‏‌شناسی بود که حوزۀ علاقه‏‌اش او را سال‏‌ها در محافل دانشگاهی به حاشیه رانده بود، چرا که صاحب‌‏منصبان شورویِ سابق برای دهه‏‌ها جامعه‏‌شناسی را شبه‌‏علم بورژوایی می‌‏شناختند. دکترین رسمی آن زمان آنچه را نیاز به دانستن در باب جامعه بود در نظام طبقاتی مارکس و مفهوم ماتریالیسم تاریخی مسلم و مفروض می‏‌دانست. اما ظهور میخاییل گورباچف در اواسط دهۀ ۱۹۸۰ و سیاست پرسترویکای او، که بازاندیشی در اقتصاد شوروی و گشایش سیاسی و فرهنگ شهروندی را به دنبال داشت، فرصتی مغتنم برای لوادا و اندک هم‌فکرانش به ارمغان آورد.