مهپاره

کتاب مهپاره بخشی از متون سانسکریت است که آن را به نام جوهر اقیانوس زمان می‌شناسند. ف.و.بین آن متون سانسکریت را به انگلیسی برگرداند و صادق چوبک متن انگلیسی آن را به فارسی ترجمه کرد. کتاب شامل بیست داستان عاشقانه‌ی هندی است: داستان زربانو، داستان سه ملکه، داستان زاهد سالوس و سه پادشاه، داستان زن پشیمان، داستان آفرینش زن و چندین داستان دیگر. داستان مهپاره شانزدهمین داستان مجموعه است. در زبان سانسکریت، ماه و خورشید هر دو نر هستند. حال آن‌که در خیال ما همیشه یکی از آن‌ها نر و یکی ماده بوده است. شاعران هندی هر وقت قصد کنند ماه ماده‌ای را در اشعار خود به کار ببرند، قرص ماه را به شانزده قسمت تقسیم می‌کنند و یک قسمت از آن را به نام زن انتخاب می‌کنند. به خاطر همین است که زن زیبا را مهپاره می‌خوانند. زبان سانسکریت زبان باستانی مردم هندوستان است. این زبان از دیدگاه زبان‌شناسی با زبان پارسی باستان ریشه‌های یکسانی دارد. زبان سانسکریت از خانواده‌ی زبان‌های هندواروپایی است. این زبان یکی از زبان‌های رسمی ایالت اوتاراکند هند به شمار می‌رود.