تحقیقات گیلانى آلکساندر خودزکو (۱۸۹۱ ـ ۱۸۰۶ میلادی)، سرشار از نکتهبینى یک روح علمى است. این پژوهشگر لهستانی در کتاب سرزمین گیلان، سیماى روشنى از تاریخ و جغرافیای گیلانزمین را در نیمۀ اول قرن نوزدهم تصویر مىکند. این کتاب یکی از مهمترین و مستندترین منابع دربارۀ گیلان است که بهشکلی موجز و خلاصه، خواننده را در جریان آنچه که در دهۀ سوم قرن نوزدهم در این سرزمین مىگذرد، قرار مىدهد.