کتاب حاضر در واقع ترجمهی رسالهی دکترای دولتی در علوم سیاسی نویسنده است که در ۲۴ فوریه ۱۹۶۷ برابر با جمعه ۵ اسفند ۱۳۴۵ برای داوری به دانشکدهی حقوق و علوم اقتصادی پاریس ارائه کرد. این رساله در آن سال به عنوان بهترین رساله انتخاب شد.
موضوع این پژوهش مطالعه و بررسی مرام و برنامههای مشخص اجتماعی و عملیات و روشهای سیاسی و نحوهی پاسخگویی این احزاب و جمعیتها به مشکلات فوری و مسائل موجود در مقطع زمانی و مکان خاص خود است.
چهار فصل نخست کتاب مواضع اجتماعی و سیاسی احزاب و جمعیتهای عمدهی منطقه و تطور آنها را از ابتدای قرن حاضر معرفی میکند. نویسنده خود از نزدیک پارهای جریانات را تجربه کرده و با برخی شخصیتهای این احزاب و دستهها از نزدیک آشنایی و تماس داشته است بنابراین دیدگاهها و مطالب را به صورتی ساده و روشن و بدون ابهام عرضه کرده است. فصل پنجم یا آخر کتاب نیز رویارویی برخی از این احزاب را مورد واکاوی قرار داده است.