خواندنی های ادب فارسی

نوشتن داستان‌های کوتاه و بیان معانی بلند بسیار در یک قصهٔ کوتاه، در جهان و از جمله ایران سابقهٔ بسیار قدیم دارد و اغلب کتاب‌های ادبی ما از این دست داستان‌های کوتاه پُر است. کتاب‌های تاریخ و ادب کشور ما از سدهٔ دوم هجری تا امروز آکنده از این نوع داستان‌هاست. تاریخ طبرستان، تاریخ سیستان، زین‌الاخبار گردیزی، مصیبت‌نامه، الهی‌نامه، اسرارنامه، منطق‌الطیر، مثنوی معنوی، گلستان و بوستان سعدی، لطایف عبید، نگارستان، بهارستان، پریشان و بسیاری از گنجینه‌های نظم و نثر فارسی از این قبیل داستان‌های کوتاه پُر است. و از این روی، پندار کسانی که می‌گویند: این نوع سخنگویی نیز خاص مغرب زمینیان است، دور از راستی است. این داستان‌های کوتاه در بسیاری از کتاب‌های تازی هم آمده و خوشبختانه بیشتر آن‌ها نیز اصلاً ایرانی بوده‌اند. برای نمونه بیشتر داستان‌های عبید زاکانی و امثال و حکم شادروان دهخدا در کتاب تازی «محاضرات الادباء راغب اصفهانی» (درگذشتهٔ 502 ه‍.ق) آمده است که اصلاً ایرانی بوده است. نگارنده، در این کتاب کوشیده از حکایات و داستان‌های جذاب و خواندنی بزرگان ادب پارسی همچون فردوسی، سعدی، حافظ، مولانا، سنایی، نظامی، عبید زاکانی، ناصرخسرو و ... آنچه را که سودمند و سازنده و نکته‌سنجانه است فراهم آورد. موضوعات اصلی کتاب در زمینه‌های گوناگون اجتماعی و تاریخی است که از مایه‌های طنز و هزل برخوردارند. گفتنی است برخی داستان‌ها ریشه‌یابی و نقد و بررسی شده‌اند. عناوین کتاب به ترتیب حروف الفبا تنظیم گشته، ضمن آن که شرح بعضی از واژه‌ها و ترکیبات و منابع و مآخذ در پایان هر صفحه آمده است.