طنزآوران جهان نمایش‏‏‫ ۲۴

تاریخ نمایش در چین - پیش از استقرار جمهوری خلقی در سال 1949 - را می‌توان به چهار دوره متمایز از هم تقسیم کرد:
یکم: دوران کهن نمایش نه به آن صورت که در غرب بر آن نام تئاتر نهاده‌ایم. مجموعه از خرده نمایش‌های عامیانه و گاه درباری که از عهد باستان آغاز می‌شود و تا سده دوازدهم میلادی به طول می‌انجامد. در پایان این دوره است که کم‌کم نویسندگانی هم در زمینه نگارش نمایش‌نامه‌ها شادی‌آور از یک سوی و حماسی از سوی دیگر پدیدار می‌شود و ادبیات نمایشی چینی هم شکلی منسجم می‌یابد.
دوم: دوران میانه که از قرن سیزدهم میلادی و با ظهور دودمان قدرتمند مغولی «یوان» (1279-1368) آغاز شده. قرنی که به عصر طلایی تئاتر چین معروف است. و تا سال 1644 میلادی و انقراض دودمان مینگ به درازا می‌کشد. در آغاز این دوران است که شاعران و نویسندگان چینی پای در میدان نگارش نمایش‌نامه می‌گذارند و سپس با حمایت سلسله‌های دیگر، این هنر به اوج شکوفایی خود می‌رسد.
سوم: دوران «دودمان چینگ» که از سال 1644 و استقرار این سلسله آغاز می‌شود و با انقراض امپراتوری در چین به سال 1912 به پایان می‌رسد. در این سال هاست که اروپائیان با نمایش چین آشنا می‌شوند، پژوهش‌های بسیار در تئاتر چین به انجام می‌رسد و هم در میانه این دوران است که پای نمایش غربی به صحنه‌های تئاتر چین باز می‌شود. برخورد دو نگرۀ تئاتر شرق و غرب به ویژه در قرن نوزدهم میلادی، سبب ساز راهی نو در نمایش می‌گردد.
چهارم: دست آخر، دوران پرالتهاب سال‌های 1912 تا 1949، از بنیان حکومت جمهوری در چین و دگرگون شدن آن درهیئت حکومت جمهوری خلقی در آن کشور. سال‌های انقلاب و آشوب‌ها و جنگ با بیگانگان. سال‌های برخورد اندیشه‌های گوناگون سیاسی در چین که نمایش هم در این میان بی‌نصیب نمی‌ماند.
برای دفتر بیست و چهارم از این مجموعه، به سراغ «نمایش درچین» رفته‌ایم و چهار کمدی از دوران کهن نمایش در آن سرزمین، تا به امروز را عرضه داشته‌ایم.