این اثر نخستین کتاب از مجموعه آثار مهدی حائری یزدی، فیلسوف معاصر ایرانی، شمرده میشود که در واقع متنی آموزشی است و میتواند علاقهمندان به فلسفه اسلامی را رهآموزی روشنگر باشد. در این کتاب پس از مقدمهای که سیدمصطفی محققداماد، پژوهشگر برجسته در حقوق و فلسفه اسلامی، در باب زندگی و اندیشههای نویسنده کتاب نوشته است، مباحثی نظیر: تعریف فلسفه، موضوع فلسفه، تقسیمات فلسفه، فلسفه الهی به معنی اعم، وجود، معنی وجود، اصالت وجود یا اصالت ماهیت؟، مفهوم وجود، حقیقت وجود، وجود ذهنی، ادله وجود ذهنی، اتحاد عاقل و معقول، وجود مطلق و مقید، معقول دوم، جعل و تأثیر، جهات سهگانه، امکان، حدوث و قدم، وحدت و کثرت، اقسام واحد، اقسام حمل، اعتبارات ماهیت، کلی طبیعی، قوه و فعل، علت و معلول، مشترکات علت و معلول، و بسیاری از مباحثی که عمدتاً در فلسفه اسلامی طرح میشوند، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. نویسنده در این کتاب با بهرهگیری از آثار اندیشمندان مسلمان نظیر: فارابی، ابنسینا، بهمنیار، شهابالدین سهروردی، فخرالدین رازی، خواجه نصیرالدین طوسی، میرداماد، صدرالدین شیرازی و حاجی سبزواری به طرح دیدگاههای خود در باب مسائل مطرح در این کتاب پرداخته است. در پایان کتاب، نمایه اصطلاحات، جملات عربی، اعلام، فرق و مذاهب، کتب و فهرست موضوعی تنظیم شده است.