مجموعه مقالههایی که در کتاب «پیشرفت و عقلانیت در علم: نظریههای فلسفی» توسط محمدرضا اسمخانی، حامد بیکرانبهشت و محمدمهدی هاتف گردآوری و به فارسی ترجمه شدهاند، منتخبیاند از مقالاتی که در نیمۀ دوم قرن بیستم و در فاصلۀ اوایل دهۀ 60 میلادی تا اواسط دهۀ 90 در حوزه فلسفۀ علم و مشخصاً درباره نسبت و رابطۀ پیشرفت و عقلانیت در علم منتشر شدهاند و در آنها از جنبهها و دیدگاههای گوناگون به این مقوله پرداخته شده است.