نگارنده در کتاب به بررسی فرهنگ، تمدن و مشاهیر اسلام، ایران و اسماعیلیه پرداخته به همین منظور این مباحث را مطرح ساخته است: وضع عربستان در دوران جاهلیت اعراب، اعتقادات دینی ایرانیان پیش از اسلام، زیربنای اعتقادی ایرانیان (شعوبیه، معتزله، تشیع)، شیعهی اسماعیلیه (اسماعیلیه و تاریخ، تحول در تشیع، خلفای فاطمی، بینش و دیدگاه فلسفی و اعتقادی شیعهی اسماعیلیه، قرامطه و ...) و کنشهای عقیدتی اندیشمندان و آزاداندیشان (رودکی، ناصرخسرو، ابن سینا، فردوسی، حسن صباح، حافظ، و خواجه نصیر).