اقتصاد سیاسی جمهوری اسلامی

ویراست جدید کتاب «اقتصاد سیاسی جمهوری اسلامی» از یادداشتی کوتاه بر این ویراست جدید، مقدمه و هشت بخش تشکیل شده که هر بخش شامل گفت‌وگویی با یکی از کارشناسان و مشاوران و مدیران و مقامات اقتصادی در ایران بعد از انقلاب است. افرادی که در کتاب «اقتصاد سیاسی جمهوری اسلامی» با آن‌ها مصاحبه شده است عبارتند از: عزت‌الله سحابی، محسن نوربخش، سید محمد طبیبیان، مسعود روغنی زنجانی، مسعود نیلی، محمدعلی نجفی، حسین عادلی و بایزید مردوخی. از بین این افراد، سید محمد طبیبیان و بایزید مردوخی کسانی‌اند که گفت‌وگو با آن‌ها در ویراست جدید کتاب «اقتصاد سیاسی جمهوری اسلامی» به این کتاب اضافه شده است. در هر یک از گفت‌وگوهای کتاب «اقتصاد سیاسی جموری اسلامی» تاریخ برنامه‌ریزی اقتصادی در ایران بعد از انقلاب و سمت‌وسوهای اقتصادی و نگاه دولتمردان بعد از انقلاب به مقولۀ اقتصاد و آنچه در بخشی از سال‌های پس از روی کار آمدن جمهوری اسلامی در میدان تصمیم‌گیری‌ها و برنامه‌ریزی‌های اقتصادی گذشته است، از منظری روایت و تحلیل و در مواردی نقد می‌شود و همچنین تجربۀ عملی هر یک از افرادِ طرف گفت‌وگو در حوزه برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری‌های اقتصادی بیان می‌شود تا از مجموع این روایت‌ها تصویر و چشم‌اندازی از تاریخ اقتصاد سیاسی ایرانِ پس از انقلاب و الگوها و رویکردهای برنامه‌ریزی در این حوزه به دست آید و همچنین دوره مورد نظر، از نظر سیاست‌گذاری‌های اقتصادی، با نگرشی نقادانه مورد بررسی قرار گیرد. به‌عنوان مثال، عزت‌الله سحابی، که اولین بخش کتاب «اقتصاد سیاسی جمهوری اسلامی» به گفت‌وگو با او اختصاص دارد، در این کتاب جوّ اقتصادی حاکم بر تفکر نیروهای مختلف انقلابی در اوایل انقلاب را این‌گونه ترسیم می‌کند: «در اوایل انقلاب، جوّ مبارزه و انقلاب و به‌اصطلاح امروز، جوّ ایدئولوژیک حاکم بود. حداقل در بین مبارزان کمتر کسی به جنبه‌های کارشناسی واقعیت‌های اقتصادی – اجتماعی و عدد و رقم توجه داشت. در حوزه اقتصادی بیشتر دغدغه‌ها بر این متمرکز بود که کدام خط اقتصادی انتخاب شود. آیا خط سرمایه‌داری انتخاب شود یا خط ضدسرمایه‌داری و سوسیالیستی؟ تمام انقلابیون قبل از انقلاب به‌جز نهضت آزادی نظرشان گرایش اقتصادی به تفکرات چپ بود. گروه‌های مارکسیستی و چپ‌های سنتی هم که جای خود داشتند. نیروهای مذهبی هم که طی ده سال قبل از انقلاب به صحنه آمده بودند، خواه مجاهدین خلق و خواه هفت گروهی که بعدها جمع شدند و مجاهدین انقلاب اسلامی نام گرفتند، از نظر اقتصادی چپ و حتی چپ رادیکال بودند. در میان روحانیون هم آن دسته از روحانیونی که در سطح رهبری انقلاب بودند و در سال 57 و قبل از پیروزی انقلاب از طرف امام به‌عنوان اعضای شورای انقلاب منصوب شده بودند، تفکر اقتصادی چپ داشتند.» ویراست تازه کتاب «اقتصاد سیاسی جمهوری اسلامی» در بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه منتشر شده است.