کلیات سلمان ساوجی

کتاب «کلیات سلمان ساوجی» با تصحیح و مقدمه‌ای از دکتر عباسعلی وفایی تدوین شده است. سلمان ساوجی از قصیده‌سرایان بزرگ ادب فارسی است. قصیده‌های طولانی و در عین حال متحد و منسجم و تصویرگری‌های زیبا و مضمون‌آفرینی‌های وی جالب توجه است. صناعات ادبی، در قصاید سلمان جایگاه خاصی دارد؛ چنان که به عقیده‌ی وی، قدرت شاعری با به کارگیری این صناعات ادبی، در شعر نمایان می‌شود. ساوجی در اشعارش از اصطلاحات «سمبولیک» عرفانی بسیار سود جسته است و از این حیث خود را به شعرایی که به چنین مضامین عارفانه پرداخته‌اند، نزدیک کرده تا جایی که خود را عارف می‌خواند و لطف و روانی سخن خویش را می‌ستاید. بسیاری، غزل‌های وی را ستوده‌اند و اشعار او همواره مورد توجه و استقبال بسیاری از شاعران هم‌عصر و متاخر او، قرار گرفته است. سلمان در سایر قالب‌های شعری نیز طبع‌آزمایی کرده است. ترکیبات و ترجیعات طولانی و پرمعنی وی، مبین عظمت شاعری اوست. مثنوی‌های «خورشید و جمشید» و «فراقنامه» به ویژه طرح نوین وی در امر مثنوی‌سرایی، یعنی وارد کردن قالب‌های قطعه، غزل و دوبیتی در ضمن مثنوی بر استادی شاعر دلالت دارد؛ زیرا این شیوه با ایجاد تنوع، از ملال خواننده می‌کاهد. عمده‌ی قطعات شاعر در «درخواست وظیفه» است؛ اگرچه در این قطعات وعظ و هجو نیز دیده می‌شود. بی‌شک سلمان از ستارگان درخشان آسمان ادب ایران زمین است که از عصر خود تا به حال در شاعری شهرتی بسزا دارد.