مجله آگاهی نو 6

تا سه سال پس از مرگ دیکتاتور شوروی، جوزف استالین، در ۱۹۵۳ که به حکمرانی ۳۲ ساله او بر اتحاد جماهیر شـوروی پایان داد، کسی جرأت نداشت سخنی علیه او به زبان آورد. پس از آن نیکیتا خروشچف، دبیر کل کمیته مرکزی حزب کمونیست اتحاد جماهیر شوروی، بود که گزارشی محرمانه با عنوان «کیش شخصیت و پیامدهای آن» تهیه کرد که در روشهای حکم رانی استالین بر کشور محکوم شـده بودند. برای نخستین بار بود که کسی به جنایتها و کشتارهای استالین اشاره ای محدود می کرد. با تمام اینها همین انتقاد خفیف نیز دنیای کمونیست را تکان داد . خروشچف برای آنکه ایـن گزارش به تضعیف شـوروی نینجامد دستور اکید داد که از سخنرانی اش در مجمع حـزب چیزی به رســــانه ها درز نکند. به این ترتیب، استالین زدایی شوروی با نهایت محافظه کاری خیلی محدود و بی سروصدا آغاز شـد. تغییری در مبانی حزب کمونیسـت داده نشـد و اصلاحات چشمگیری انجام نشـد، نه در زمینه آزادیهای سیاسـی و نـه در زمینه اقتصادی. استالین زدایی واقعی پس از فروپاشی شوروی در ابتدای دهه ۱۹۹۰ آغاز شـد.