نامی بر پیشانی آسمان

فروغ فرخزاد را همیشه زنی تنها تصور کرده‌ایم که انگار با همۀ جامعه و شاید همۀ جامعه با او سر جنگ داشته است. او را پریشادخت بدنام شعر فارسی پنداشته‌ایم که به هیچ‌چیز جز جلب توجه و عشق مردان نمی‌اندیشیده است. این خطای سیستماتیک، که گاهی تعمدی و ایدیٔولوژیک و گاهی هم از سر ناآگاهی بوده، دیگر بخش‌های هنر و زندگی فروغ را به حاشیه رانده است. فروغ تنها بود، اما شاید تنها احمد شاملو دانست که او چقدر شجاع بود که تنهایی به جنگ فرهنگ و سنتی چندهزارساله رفت و زمان او را در قالب گنجی «بایسته و آزانگیز» به زمین سپرد. فروغ هم در فیلم‌ها و هم در داستان‌ها و اشعارش به همان شجاعت و صداقت زندگی‌اش جریان داشت. کتاب حاضر کوشیده است نگاهی به همۀ ابعاد شعر و هنر فروغ بیندازد بدون این‌که تجسسی در زندگی خصوصی‌اش بکند. از این روی، فروغ متقدم، فروغ متأخر، فروغ فیلمساز، فروغ مترجم، هرکدام به‌طور جداگانه و در یک یا چند فصل بررسی و تحلیل شده است. در کنار این‌ها، میراث فروغ در حکم نمادی فرهنگی و تاریخی که آثارش به زبان‌های دیگر ترجمه شده، هم از بعد اثرگذاری این میراث و هم از بعد ترجمۀ آثارش، نیز جداگانه تحلیل می‌شود.