معمای اسپینوزا

کتاب مسئله اسپینوزا، رمانی نوشته ی اروین دی. یالوم است که اولین بار در سال 2012 وارد بازار نشر شد. زمانی که پسری شانزده ساله به نام آلفرد روزنبرگ، به خاطر حرف های ضد یهودی اش در مدرسه به دفتر مدیر احضار می شود، به عنوان تنبیه وادار می گردد تا متن هایی درباره ی اسپینوزا را از خودزندگی نامه ی شاعر آلمانی، گوته، حفظ کند. روزنبرگ بسیار متحیر می شود وقتی درمی یابد که شاعر موردعلاقه اش، گوته، یکی از تحسین کنندگان و طرفداران فیلسوف یهودی قرن هفدهمی، باروخ اسپینوزا بوده است. روزنبرگ مدت ها پس از فارغ التحصیلی، همچنان با این «مسئله ی اسپینوزا» درگیر می ماند: چگونه ممکن بوده که نابغه ای آلمانی همچون گوته، از یکی از اعضای نژادی الهام بگیرد که روزنبرگ، آن را بسیار پایین تر از خود می داند و قصد نابودی اش را دارد؟ خود اسپینوزا نیز با تنبیه در زندگی اش ناآشنا نبود. او به خاطر نظرات دینی غیرمعمولش، در سال 1656 و در 24 سالگی از جامعه ی یهودی آمستردام اخراج شد. با این که زندگی اسپینوزا کوتاه بود و او بدون امکانات و در انزوا عمر خود را سپری کرد، این متفکر بزرگ و جریان ساز موفق به خلق آثاری شد که بدون شک مسیر تاریخ را عوض کردند.

کتاب مسئله اسپینوزا

این کتاب در دو بخش اصلی نوشته شده است، نویسنده در ابتدا به زندگی اسپینوزا، فیلسوف هلندی پرداخته و سپس زندگی و چگونگی تاثیرپذیری «آلفرد روزنبرگ»، نظریه پرداز حزب نازی از اسپینوزا روایت می شود. صفحات نخست کتاب «مسئله اسپینوزا» خواننده را به یکی از خیابان های آمستردام سال ۱۶۵۶ می برد که مرد جوانی در مسیر خلاف هموطنانش که به سوی کنیسه برای عبادت می روند، قدم می زند. وی در برهه ای به سر می‌برد که پرسش های اساسی جهان بینی خود را رودرروی اساتیدش مطرح کرده است؛ پرسش هایی که سنت دیرینه غرب را به چالش کشیدند و ایده های نوینی را به منظور بازسازی آن پیشنهاد دادند. رمان دو ماجرای موازی را در دو دوره متفاوت دنبال می کند. اولی زندگی اسپینوزا و دیگری هم ماجرای یک نظریه پرداز نازی است که در جریان جنگ جهانی دوم در پی محو آثار اسپینوزاست. این رمان به زندگی اسپینوزا و تاثیرپذیری هایی که «آلفرد روزنبرگ»، تئوریسین حزب نازی از زندگی و شخصیت وی داشته، پرداخته است.