یکی از ویژگیهای تاریخ معاصر ایران بروز انواع جنبشهای اجتماعی است که بزرگترین آنها انقلاب اسلامی سال 1357 است. برای بهتر شناختن زمینههای این انقلاب لازم است که جنبشهای اجتماعی معاصر ریشهشناسی و تحلیل شود. کتاب حاضر با این هدف تألیف شده است. نویسنده در بخش نخست کتاب میکوشد با مرور تجربیات و نظریههای دیگران به چارچوبی عمومی برای مطالعۀ جنبشهای اجتماعی دست یابد. در بخش دوم، با استفاده از نظریۀ ترکیبی انتخاب شده در فصل قبل، پنج جنبش اجتماعی تاریخ معاصر ایران (از اواخر سدۀ نوزدهم تا اواخر قرن بیستم میلادی) مطالعه و بررسی شده است. جنبش تنباکو، انقلاب مشروطه، جنبش ملی شدن صنعت نفت، نهضت پانزده خرداد، و انقلاب اسلامی. در بخش سوم کتاب که نتیجهگیری و استنتاج است با طرح برخی از تحلیلهای محققان دیگر که نظریههای دیگری را برای تحلیل جنبشهای ایران به کار گرفتهاند، با تجزیه و تحلیلی تطبیقی - انتقادی مطالب کتاب را مورد تأیید مجدد قرار میدهد.