سرگذشت پیدایش کتاب هزار و یک شب، خود حکایتی بسیار پر رمز و راز و شگفت انگیز است. بر پایه ی مطالعات شرق شناسان و پژوهشگران اروپایی، سابقه ی این کتاب به دو هزار سال قبل باز می گردد . آن چه مسلم است، کتاب هزار و یک شب پیش از دوران پادشاهان هخامنشی، در هندوستان به ظهور می رسد . آن گاه از قرار ، قبل از هجوم اسکندر مقدونی به سرزمین بزرگ پارس، کتاب به ایران آمده و با نام هزار افسان به پارسی باستان ترجمه شده است.