جلال آلاحمد متفکری است که مهمترین دغدغة او در دوران حیاتش بررسی مسائل اجتماعی ایران بوده است و نمود این امر را در قالب داستانها، مقالات و گزارشهای او میتوان به وضوح مشاهده کرد. جلال را میتوان پیشگام طرح اجتماعیات در ادبیات دانست که مقولاتی چون حکومت، غربزدگی و ... را در همین قالب بیان کرده است و ازآنجاکه هر یک از این مقولات اهمیت ویژهای دارند، در کتاب حاضر بهطور مجزا مورد بررسی قرار گرفتهاند. این اثر در دو بخش "جلال در مسیر شدن" و "اندیشههای اجتماعی جلال" نوشته شده است. در بخش اول، زندگی و آثار، زمینههای فکری آلاحمد، پایگاه و حلقة اجتماعی وی و بحرانهای اجتماعی عصر جلال مورد بررسی قرار گرفته است و در بخش دوم به رسالت ادبیات در اجتماع، غربزدگی، روشنفکری، زنان، مذهب و روحانیت، حکومت، و آموزشوپرورش پرداخته شده است. مجموع آثار و زندگی جلال جریانی است که برای نسل امروز آموزنده است و مهمترین درس وی درس آزادی و آرمانگرایی است که میتواند مرجع و راهنمای فکری این نسل باشد.