کانت

اگر از تاریخچهٔ نشو و نمای فکری کانت و از نتایج رشد عقلانی او صرف‌نظر کنیم احتیاجی به این نیست که برای حکایت‌کردن وقایع زندگی او وقت زیادی صرف بنماییم زیرا زندگی او بسیار عاری از وقایع و خالی از حوادث جالب‌توجه بوده است. البته عمر هر فیلسوفی اولاً و بدواً مصروف تفکر و تأمل است نه فعالیت در صحنۀ زندگی عمومی. فیلسوف فرمانده لشگر یا کاشف مناطق قطبی نیست و جز در موردی که مثل سقراط مجبور به نوشیدن زهر شود یا مثل جوردانو برونو او را در آتش بسوزانند عمر او بی‌حادثه می‌گذرد. ولی کانت حتی مثل لایب‌نیتز مرد کثیرالسفری هم نبود و تمام عمر خود را در پروس شرقی گذرانید، و مثل هگل مقام رهبری فلسفی مطلق‌العنان دانشگاه تاریخی برلین را احراز نکرد. او فقط استاد بسیار خوبی بود که در یک دانشگاه ولایتی که چندان امتیازی نداشت تدریس می‌کرد. خصائل و اخلاق او هم چنان نبود که مثل کیرکگارد و نیچه زمینۀ مناسبی برای تحلیل‌گران روان‌شناسی فراهم سازد.