این داستان عامیانه کهن، درباره ی شخصیتی به نام خورشید شاه است که پهلوانی افسانه ای به نام سمک عیار در همه جا یار و یاور اوست و از آن جا که شخصیت سمک عیار و کردارهای دلاورانه اش در این اثر بسیار پررنگ است، نام وی را نیز بر آن نهاده اند.
کتاب پیش رو، بازنویسی هر پنج جلد سمک عیار به نثر امروزی است که با توجه به طولانی بودن پنج جلد و دشواری مطالعه آن برای برخی خوانندگان، این اثر در یک جلد خلاصه و بازنویسی شد. برای سهولت در کار، هر کتاب به چندین داستان تقسیم و برای هر داستان نیز به چندین بخش تعریف شد. این تقسیم بندی که در اصل وجود ندارد، به این منظور انجام گرفت که خواننده بتوان طرحی منسجم از آن در دست داشته باشد. امید است مطالعه آن مورد توجه دوست داران ادبیات داستانی کهن قرار گیرد.