درس زندگی

کتاب «درس زندگی» گزیده‌ای از قابوس‌نامه، تالیف امیر عنصرالمعالی کیکاووس بن اسکندر بن قابوس بن وشمگیر است که توسط دکتر غلامحسین یوسفی، نویسنده و استاد برجسته‌ی ادبیات فارسی تدوین شده است. قابوس‌نامه کتابی است پندگونه در آیین زندگی که در سال 475 قمری توسط امیر عنصرالمعالی نگاشته شده، ولی دکتر عبدالمجید بدوی به‌دلایلی سال تالیف آن را میان 457 – 462 هجری قمری می داند. این کتاب مکرر به‌ چاپ رسیده، از جمله در ایران هفت‌ بار منتشر شده که چاپ پنجم توسط استاد سعید نفیسی به‌ سال 1312 و چاپ ششم به‌ اهتمام دکتر عبدالمجید بدوی در تهران به سال 1335 است و همچنین در انگلستان جزو انتشارات اوقاف گیب به‌اهتمام «روبن لوی» به سال 1951 منتشر شده و نیز چند بار در هند انتشار یافته‌است. اما بهترین تصحیح قابوس‌نامه به کوشش غلامحسین یوسفی در سال 1345 منتشر شده‌ است. نام قابوس‌نامه از نام مولف که در تواریخ به‌ نام قابوس دوم معروف است، گرفته‌ شده است. وی این کتاب را به‌ نام فرزندش گیلان‌شاه در 44 فصل نوشته، به‌ این قصد که اگر وی پس از او حکومت را حفظ کند یا به‌ رتق و فتق کارهای دیگر بپردازد، بداند چگونه وظایف خود را انجام دهد و همچنین به‌ منظور تربیت فرزند، رسوم لشکرکشی، مملکت‌داری، آداب اجتماعی و دانش و فنون متداول را مورد بحث قرار داده‌ است. سبک نگارش کتاب، نثر مرسل یا همان نثر ساده و بی‌پیرایه معمول قرن‌های چهارم و پنجم هجری قمری به سبک بلعمی و بیهقی است.