فصلنامه گفتگو 94

اگر وعده کشورهای اروپای غربی در رساندن مصرف سوخت‌های فسیلی به صفر در سال ۲۰۵۰ عملی شود شاید بتوان گفت که نفت در تمدن بشری عمر کوتاه دویست ساله‌ای بیشتر نداشته است. دویست سالی که این منبع انرژی تنها نیمی از آن را در مقام اولین و مهم‌ترین منبع انرژی ایفا کرد اما به نظر می‌رسد که در این دوران نسبتاً کوتاه سر سروری نفت چنان آداب و عادات زندگی ما را تحت تأثیر قرار داده است که حتی اگر خود از صحنه تمدن و فرهنگ بشر حذف شود، تبعات آن برای دورانی طولانی همچنان بر سرنوشت وی حاکم خواهند ماند تردیدی نیست که نفت ایران خود یکی از عوامل مهم در برآمدن این سروری یکصد ساله بوده است و با این‌همه ماجرای نفت در ایران هیچگاه به این جنبه بین المللی محدود نماند و در سطحی ملی نیز در مرکز پرشمار وقایع دیگری قرار گرفت و همچنان از چنین جایگاهی برخوردار است نفت در ایران هم رؤیای توسعه شتابان را آفرید و زمینه‌های عینیت بخشی به آن را فراهم آورد و در همان حال هم آن رؤیا را به انحراف کشاند و آن زمینه را متزلزل کرد نفت در ایران هم در مرکز سیاست داخلی و خارجی ایران قرار گرفت و هم این هر دو را به حاشیه راند نفت در ایران هم بازیچه ای شد در دست حکمرانان کشور تا مردم. را از حق حاکمیتشان محروم نهایتاً اهرمی در دست مردم تا این حکمرانان را برکنار کنند.