خاطرات سیاسی ایرج اسکندری

ایرج اسکندری دبیر اول حزب توده ایران یکی از اعضای شاخص گروه ۵۳ نفر و از بنیانگذاران حزب توده ایران فرزند یحیی میرزا اسکندری و برادرزاده سلیمان میرزا اسکندری بود.نماینده دوره چهاردهم مجلس شورای ملی، وزیر هنر و پیشه در کابینه قوام‌السلطنه و سال‌ها دبیر اول حزب توده ایران بود. تاریخ باستان ایران را خوب می‌شناخت و یکی از خبرگان آثار باستانی ایران بود.در تهیه و انتشار مجله دنیا، به جز دکتر تقی ارانی، از همان آغاز، ایرج اسکندری با نام مستعار «جمشید» و بزرگ علوی با نام مستعار «فریدون ناخدا» شرکت فعال داشتند.

او پس از سقوط استبداد رضاشاهی به همراه سایر دوستان خود به تأسیس حزب توده ایران پرداخت و از همان آغاز از چهره‌های اصلی جناحی بود که در تعارض با جناح معروف به «جناح کامبخش» قرار داشت.به همین دلیل، خاطرات اسکندری سندی دست اول از شرح تحولات و تنازعات درونی حزب توده، از آغاز تا پایان، از زبان یکی از رهبران طراز اول آن محسوب می‌شود و از این زاویه از اهمیتی در ردیف خاطرات احسان طبری و نورالدین کیانوری برخوردار است.