مَتیو آرنولد معتقد بود در جامعهای که در آن فرهنگ در جایگاهی شایسته نباشد، آشوب رخنه میکند. به باور او، فرهنگ باید نقطۀ مقابل خیل عظیمی از محتواهای نازل باشد. در مجموعۀ پژوهشها و تحلیلهای کتاب حاضر، استادانی مانند احمد کریمی حکاک، نسرین رحیمیه، کامران تلطّف و چند تن دیگر جریانهای شعر معاصر، نهاد ادبیات و سبکشناسی ملکالشعراء بهار، تعهد اجتماعی در آثار پروین اعتصامی، سیمین بهبهانی و فروغ فرخزاد، قلمروهای مادی و معنوی آثار سیمین دانشور، میرزادۀ عشقی و تجدد، نیما و شوق تغییر، و مَطرودانِ فیلم «خانه سیاه استِ» فروغ از جمله نوشتههایی است که جنبههای مختلف اجتماعی و فرهنگی ادبیات معاصر ایران را تحلیل و بررسی کردهاند.