مشروطیت ایران و بلشویک های قفقاز

در این اثر تلاش شده تا تاثیر انقلاب 1907- 1905 روسیه را بر انقلاب 1911- 1905 ایران بازتاب داده، نیز ارتباط دو جانبه و قانونمند این دو انقلاب تبیین، سازمان‌های مردم‌سالار (انجمن‌هایی) را که در نتیجه خلاقیت انقلابی مردم ستمدیده ایرانی و تحت نفوذ جنبش انقلابی روسیه پا گرفتند، توصیف کرده و در نهایت نقش و کمک یکی از گروه‌های مترقی یا بلشویک‌های ماوراء قفقاز در انقلاب 1911- 1905 ایران از سایر اهدافی که در تدوین این اثر به شمار می‌روند آشکار شود.

کتاب از سه فصل تشکیل شده است؛ فصل اول مروری است بر مرحله اول انقلاب مشروطه و زمینه‌های پیدایش نارضایتی، نقش قدرت خارجی و نهایتا روند رویدادهایی که منجر به انقلاب شد. فصل دوم به ویژگی‌ها و شکل‌گیری شوراهای ایرانی (انجمن) برآمده از انقلاب مشروطه در مناطق مختلف کشور و مبارزه آنها با استبداد محمدعلی‌شاه و احیای مشروطه اختصاص دارد. در فصل سوم ابعاد و تاریخچه مشارکت بلشویک‌های قفقاز در انقلاب مشروطه ایران بررسی شده است. در این فصل به نقش بلشویک‌های قفقازی در سازماندهی گروه سوسیال دموکرات ایران (اجتماعیون عامیون) و عملکرد اعضای اجتماعیون عامیون قفقاز در حوادث ایران و کمک آنها به مبارزان آذربایجان و گیلان اشاره شده است.

نویسنده ضمن آن‌که بازتاب ثمربخش انقلاب اول روسیه بر ایران را موضوع اصلی خویش قرار داده، همچنین تلاش دارد تا از افسانه نقش «ازادی‌خواهی» سرمایه‌داران انگلیسی در روند انقلاب 1911- 1905 ایران که در ادبیات خارجی و روسی شکل گرفته، پرده بردارد و آن را افشا کند. نیز در کنار سیاست استعمارگرایانه و ضد انقلابی انگلستان سرمایه‌دار، به نقش ارتجاعی روسیه تزاری در انقلاب ایران بپردازد.