کتاب حاضر به بحث و بررسی در باب قاعده «بسیط الحقیقة کل الاشیاء و لیس بشیءٍ منها» میپردازد. نویسنده کتاب، محمود شهابی خراسانی، پژوهشگر منطق و فلسفه اسلامی، انگیزه خود را از نگارش رساله حاضر، اینطور خاطرنشان میکند که کتابی از میرزاابوالقاسمخان ابراهیمی که یکی از بزرگان مسلک شیخیه در آن روزگار بهشمار میآمده است، به وی اهداء میشود و پس از بررسی مطالب کتاب درمییابد که بر پایه نظرات شیخاحمد احسائی خردهگیریهایی بر قاعده «بسیط الحقیقة» وارد شده است. نویسنده خاطر نشان کرده است که این قاعده میراثی است از بزرگان حکمت و از اینرو خردهگیریهای احسائی بهسبب عدم ژرفنگری در سخن حکما است. بنابراین شهابی در کتاب حاضر به تحقیقی جامع در باب مضمون این قاعده و ارزیابی انتقادی سخنان احسائی و پیروان وی پرداخته است. وی ریشهیابی مفاد این قاعده و مطالب مرتبط با آن را در آثار اندیشمندانی همچون فارابی، ابنسینا، سهروردی، میرداماد، صدرالدین شیرازی و ملامحسن فیض کاشانی نیز دنبال کرده است. محمدامین شاهجوئی محقق و ویراستار کتاب حاضر کوشیده است تا نقلقولهای نویسنده کتاب را بر پایه اصلِ آثار و نیز آثاری که تصحیح جدید آنها صورت گرفته است تنظیم کند و منبع اصلی آنها را در پانوشت مشخص کند. همچنین فهرستی جامع از آثار مؤلف، آیات قرآن، احادیث و ادعیه، اشعار، اعلام، کتابها، اصطلاحات و منابع تحقیق در پایان کتاب ذکر شده است.