مخزن‌الاسرار

مخزن الاسرار نخستین منظومه از پنج منظومۀ نظامی است که وی آن را در جوانی سروده است.

این کتاب را که شامل 2217 بیت در این تصحیح است می‌توان به دو بخش تقسیم کرد.

بخش اول شامل ابیاتی در توحید و ستایش و ذکر عظمت و قدرت خداوند و مناجات به درگاه اوست و نعت‌هایی دربارۀ رسول اکرم (ص) و توصیف معراج آن حضرت، مدح ملک فخرالدین بهرام‌شاه و سپس گفتارهایی دربارۀ سبب نظم کتاب، فضیلت سخن، برتری سخن منظوم بر منثور، در معرفت دل و طلب حقایق و سپس توصیف مکاشفه‌هایی در خلال دو خلوت است. حدود هشتصد بیت از مخزن به بیان این مقدمات اختصاص دارد.

بخش دوم کتاب شامل بیست مقاله است که در آن‌ها مطالبی اخلاقی و گاه انتقادی طرح می‌شود که در خلال بسط و بیان، با اندیشه ها و مضامین و تصویرهایی مناسب همراه می‌گردد و مخاطل به رعایت آن‌ها سفارش و ترغیب می‌شود و در پایان هم داستانی نقل می‌گردد که با موضوع کانونی مقاله کم و بیش تناسبی دارد.